آرتریت چیست؟
واژه آرتریت به معنای التهاب در مفاصل می باشد، این واژه برای نامگذاری بیش از 60 نوع بیماری روماتیسمی استفاده می شود که این بیماری ها فقط مفاصل را درگیر نمی کنند بلکه ارگانهای دیگر بدن مثل عضله ها و استخوان ها و تاندون ها و ارگانهای داخلی بدن را نیز مورد حمله قرار می دهند.۲ نوع مهم از بیماری هایی که شیوع بالایی دارند عبارت اند از استئوآرتریت و روماتوئید آرتریت.
درد چیست؟
درد درواقع زنگ خطر سیستم دفاعی بدن می باشد که به شما هشدار می دهد که اشکالی در بدن شما وجود دارد. طبق تعریف انجمن بین المللی درد، درد عبارت است از یک تجربه ناخوشایند به دنبال آسیب بافت های بدن بصورت بالقوه یا بالفعل. سلول های سیستم عصبی که در تمام بدن از جمله پوست و … وجود دارند احساس درد را به مغز انتقال می دهند.این اعصاب در واکنش به چیزهایی مثل آسیب یا ضربه واکنش نشان می دهند به عنوان مثال زمانی که با چاقو دست خود را میبرید پیام های شیمیایی از طریق عصب پوست به عصب نخاع انتقال پیدا کرده و به مغز مخابره می شوند ، به این فرآیند درد گفته می شود.
اکثر فرم های آرتریت با درد همراه هستند ، درد را به ۲ بخش عمده تقسیم می کنند: ۱- درد حاد یا موقتی ۲- درد مزمن
درد های موقتی معمولا چند دقیقه تا چند ساعت و در بعضی موارد چند روز بعد از آخرین آسیب به بدن ایجاد می شوند مانند سوختگی یا بریدگی یا شکستگی، اما درد های مزمن یا حاد معمولا بین چند ماه یا چند سال یا بعضا تمام عمر در بدن فرد ایجاد می شوند و طیف ضعیف تا قوی دارند دردهای ناشی از آرتریت جز موارد محدودی مانند آرتریت نقرسی و یا عفونی و ... معمولا از این نوع درد یعنی درد مزمن هستند.
در دنیا چند نفر از درد های آرتریت رنج می برند؟
تحقیقات درباره تعداد افرادی که از درد های مزمن و درد های آرتریت رنج می برند کامل نیست ولی طبق تحقیقی که صورت گرفته است نتایج زیر بدست آمده:
درد های مزمن یکی از مهمترین مشکلات حوزه سلامت در آمریکا می باشد. بیش از ۴۰ میلیون نفر از مشکلات مربوط به آرتریت رنج می برند و خیلی خیلی بیشتر از این مقدار افراد به درد های مزمن مبتلا هستند که فعالیت های روزمره آنها را کاهش می دهد.مهمترین شکل آرتریت در آمریکا استئو آرتریت می باشد که تقریبا ۱۶ میلیون نفر را مبتلا کرده است در حالی که روماتوئید آرتریت کمی بیشتر از ۲ میلیون نفر را مبتلا کرده است. در ایران شیوع درد در شهرنشین ها حدود 40 درصد و در افراد روستایی حدود 60 درصد می باشد. شیوع بیماری روماتوئید حدود 450 هزار نفر می باشد.
چه چیزی باعث درد آرتریت می شود؟ چرا این درد ها متغییر هستند؟
درد های مربوط به آرتریت علل مختلفی دارند. این درد ها ممکن است به خاطر التهاب غشاء پوشاننده کپسول مفصلی یا تاندون ها، رباط ها، عضلات و یا استخوان اطراف مفصل باشد. همچنین ترکیبی از این عوامل نیز می تواند باعث شدت گرفتن درد شود.
درد های آرتریت طیف های مختلفی دارند و از فردی به فرد دیگر مختلف می باشند دلیل این موضوع هنوز برای محققین و پزشکان اشناخته است. اتفاقاتی که به همراه درد برای عضو می افتند عبارت از تورم داخل مفصل ، گرم شدن مفصل ،قرمز شدن عضو مبتلا می باشد.
علاوه بر این فعالیت هایی که باعث درد می شوند نیز در افراد مختلف هستند ، مثلا بعضی از افراد درد را بعد از خواب صبحگاهی تجربه می کنند، درحالیکه برخی دیگر بعد از استفاده طولانی مدت از مفصل درد را تجربه می کنند. هر فردی میزان آستانه تحمل مختلفی دارد همچنین این میزان آستانه تحمل با عوامل مختلف مثل افسردگی و اضطراب و … تغییر می کنند.
پزشکان چگونه درد های آرتریتی را اندازه گیری می کنند؟
درد یک موضوع و یک تجربه کاملا شخصی می باشد که غیر قابل دیدن و لمس کردن است. یکی از شیوه های معمول برای پزشکان این است که پزشک از بیمار درباره مشکل سوال نماید. برای مثال ممکن است پزشک از بیمار بخواهد به میزان درد خود از ۱ تا ۱۰ عدد بدهد. شما به عنوان بیمار می توانید از عباراتی مثل درد ، سوزش، سوزن سوزن و… استفاده نمایید.این عبارات به دکتر شما یک تصویر واضح از مشکلتان ارائه می کند.
شما می توانید برای زمان ملاقات بعدی خود با دکتر از یک دفتر روزانه استفاده کنید و هر موقع که احساس درد کردید حالات خود را یاداشت کنید:
برای مثال صبح بعد از خواب به مدت ۱ ساعت احساس خشکی داشتم، با انجام کارهای خانه مفصل زانوی چپم شروع به درد کرد، کمپرس آب گرم باعث کاهش دردم می شود و...
در اولین ویزیت توسط پزشک چه اتفاقاتی می افتد؟ (زمانی که شما آرتریت داشته باشید)
دکتر معمولا این کارها را انجام می دهد:
سابقه بیماری شما را سوال می کند و سوالاتی از این دست از شما می پرسد: چند وقت است که شما این مشکل را دارید؟ درد شما به چه صورتی است؟ معمولا چه زمانی درد دارید؟ چه چیزی باعث بهتر شدن درد می شود؟ چه چیزی باعث بدتر شدن درد می شود؟
تصمیم گیری درمورد چگونگی شروع درمان توسط پزشک چگونه است؟
- معاینه بالینی انجام می شود
- دستور انجام آزمایش های خونی را برای شما می دهد
- شاید نیاز بشود از اعضای شما بنا به شرایط عکس های رادیوگرافی گرفته شود مثل ام آر آی ، سی تی اسکن و…
زمانی که دکتر این کارها را انجام داد و نتیجه تست ها را بررسی کرد درمان خود را با توجه به وضعیت شما شروع می نماید
درد های آرتریت چگونه درمان می شوند؟
هیچ گونه درمان واحدی برای کاهش علائم و درد در آرتریت وجود ندارد. معمولا پزشکان مجموعه ای از درمانهای مختلف را برای بیمار تجویز می کنند که هم درد وی را کاهش دهند و هم کارایی مفاصل وی را بالا ببرند.
درمان های کوتاه مدت آرتریت عبارت اند از:
درمان دارویی: برای افراد مبتلا به آرتروز (چون مقدار التهاب کمی دارند) ضد در هایی مانند استامینوفن ممکن است موثر باشد.برای بیماران مبتلا به روماتوئید آرتریت معمولا التهاب زیاد می باشد برای همین از داروهایی مانند آسپرین یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی استفاده می شود.
گرما یا سرما: تصمیم به استفاده از کمپرس آب گرم یا آب سرد بر اساس نوع بیماری و تصمیم فیزیوتراپیست یا دکتر شما متفاوت است.استفاده از گرمای در محیط مرطوب مثل حمام و… و یا گرمای خشک مثل استفاده از حوله گرم به مدت ۱۵ دقیقه بر روی ناحیه دردناک مفصل ممکن است درد را کاهش دهد همچنین یک کیسه آب یخ را داخل یک حوله بپیچید و بر روی ناحیه ملتهب به مدت ۱۵ دقیقه قرار دهید، این کار به کاهش تورم مفصل شما کمک می نماید.
محافظ مفصل: استفاده از آتل یا بریس برای حفظ مفصل و راحتی مفصل برای استراحت می تواند کمک کننده باشد. می توانید از پزشک معالج و یا فیزیوتراپ خود مشورت بگیرید.
تحریک الکتریکی: دستگاه تحریک کننده الکتریکی دستگاه کوچکی است که بر روی پوست در قسمت مفصل قرار گرفته و با انتقال پالس های خفیف الکتریکی به پایانه های عصبی که در زیر پوست در ناحیه دردناک قرار دارند برخی از درد های مربوط به آرتریت را کاهش می دهند. به نظر می رسد این دستگاه با مسدود کردن پیام های درد به مغز کار می کند.
ماساژ: در این روش درمانی فرد درمانگر با ماساژ و مالش دادن عضله های دردناک باعث کاهش درد و شل شدن عضله می شوند.این روش باعث افزایش جریان خون در منطقه و احساس گرما در عضله می شود. اگرچه مفاصلی که به خاطر آرتریت دچار تورم هستند در مقابل استرس بسیار حساس هستند و ممکن است ماساژ باعث تشدید درد شود، بنابر این فرد درمانگر باید نسبت به این موضوع آگاهی کافی داشته باشد.
بیماری استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید بیماری هایی با ماهیت مزمن هستند که ممکن است برای یک عمر با شما همراه باشند. آموزش نحوه مدیریت درد در دراز مدت یک عامل مهم در کنترل این بیماری و حفظ کیفیت زندگی می باشد.
درمانهای طولانی مدت عبارتند از:
داروها
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی NSAID
این داروها نوعی از داروها هستند که شامل طیف وسیعی از داروها می شوند و برای کاهش درد و التهاب از آنها استفاده می شود و ممکن است برای هر ۲ درمان کوتاه مدت و بلند مدت در افراد مبتلا به استئوآرتریت و روماتوئید آرتریت استفاده شود.
داروهای تعدیل کننده سیر بیماری
این داروها برای افرادی که به آرتریت روماتوئید مبتلا هستند و به داروهای ضدالتهابی غیر استروئیدی پاسخ نداده اند تجویز می شود. برخی از این نوع داروها عبارت اند از متوتروکسات و هیدروکسی کلروکین و سولفاسالازین و غیره. این داروها با تعدیل سیستم ایمنی بدن باعث کنترل بیماری می شوند. درمان با این داروها نیاز به مراقبت کامل از سمت پزشک دارد.
کورتیکواستروسید ها
کورتیکو استروئید ها در درمان آرتریت روماتوئید کاربرد زیادی دارد. این نوع داروها هم بصورت تزریقی و هم بصور ت خوراکی تجویز می شود. پردنیزلون یکی از مهمترین و پرکاربرد ترین استروئید های خوراکی است .در هر ۲ بیماری آرتریت روماتوئید و استئوآرتریت ممکن است تجویز و داخل مفصل تزریق انجام شود ولی تزریق نباید بیش تر از ۲ بار در سال انجام شود چون باعث تخریب مفصل می شود.
کاهش وزن
اضافه وزن باعث فشار بر روی مفاصل مخصوصا مفاصل زانو و لگن می شود.مطالعات نشان می دهد زنانی که اضافه وزن داشته اند و حداقل 5 کیلو کاهش وزن داشته اند تا حدود ۵۰ درصد باعث کاهش تاثیر استئوآرتریت بر روی زانو شده اند. همچنین در این افراد در صورتی که مفصل یک زانو درگیر شده باشد با کاهش وزن مانع از درگیری مفصل دیگر می شوند.
ورزش
شنا ،پیاده روی،ورزش های هوازی کم فشار و تمرینات کششی،از درد مفصل کاسته و باعث نرم شدن آن می شود.برای انجام ورزش های مناسب از پزشک روماتولوژیست و یا فیزیوتراپیست خود کمک بگیرید.
عمل جراحی
در تعداد کمی از بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید عمل جراحی کمک کننده است. انتخاب بیمار جهت عمل جراحی باید توسط پزشک روماتولوژیست تعیین شود. جراحی ممکن است از عمل سینوویوم تا عمل تعویض مفصل را شامل شود.در این افراد تعویض مفصل نه تنها تسکین قابل توجهی در درهایشان به وجود می آورد بلکه باعث بهبود حرکت آنها نیز می شود.
چه درمانهای جایگزینی برای درد های آرتریت وجود دارد؟
بسیاری از مردم روش های جایگزین رابرای کاهش درد پیگیری می کنند مثل رژیم های غذایی خاص یا مکمل های مختلف. اگرچه این روش ها ممکن است مضر نباشند ولی هیچ تحقیق کنترل شده ای مفید بودن این روش ها را گزارش نکرده است. البته این موضوع را هم رد نمی کنیم تعدادی از روش های درمان مکمل و جایگزین باعث کاهش استرس ناشی از درد های مزمن می شوند. در صورتی که پزشک شما اجازه استفاده از این گونه درمان ها را به شما می دهد این درمان ها می تونند به درمان فعلی شما اضافه شوند. این نکته حایز اهمیت است که درمان های فعلی خود را نباید قطع کنید و درمان های دیگر فقط به عنوان درمان های کمکی استفاده می شوند.
چگونه می توانید با دردهای آرتریت کنار بیایید؟
داشتن یک برنامه طولانی مدیریت درد می تواند به شما کمک نماید تا با درد های مزمن و حتی درد های ناتوان کننده کنار بیایید .بعضی از بیماران در یک چرخه معیوب از درد و استرس و افسردگی گرفتار می شوند.برای شکستن این چرخه شما نیاز دارید با پزشک خود و متخصصان سلامت در ارتباط باشید.این متخصصان شامل فیزیوتراپ و طب فیزیکی و …همچنین انجام برخی از تکنیک های آرامش بخش مثل ریلاکسیشن و…نیز می تواند مفید باشد.
روش دیگر ایجاد انحراف از درد است.ذهن خود را بر روی چیزهایی غیر از درد و رنج ناشی متمرکز کنید.به چیزهای لذت بخش و خاطرات شیرین خود فکر کنید.فیلم های نشاط بخش و کارتون تماشا کنید.با افرادی که دوستشان دارید بیشتر معاشرت کنید.در زندگی خود تغییراتی ایجاد نمایید. در زندگی خود اهدافی را تبیین کنید و سعی کنید به آنها برسید و در نهایت سعی کنید در انجمن هایی مرتبط با بیماری خود عضو شوید و افرادی را که این بیماری ها را دارند پیدا کنید و از تجربیات آنها استفاده کنید.
کارهایی که برای مدیریت درد می توانید انجام دهید:
- رژیم غذایی مفید و سرشار از ویتامین به همراه مواد تازه استفاده کنید
- خواب خود را تنظیم کنید، در طول شبانه روز حداقل 6-8 ساعت استراحت داشته باشید.
- به گروه های ساپورت کننده ملحق شوید مثل انجمن هاو غیره
- با وب سایت های علمی که خدمات مرتبط با بیماری تان را می دهند برای مطلع شدن از دستاوردهای جدید در باره بیماریتان در ارتباط باشید. از اطلاعات منتشر در سایت ها، روزنامه ها و یا شبکه های ماهواره ای که صحبت های آنها تایید نشده، پرهیز کنید. در زمینه هرگونه تغییر درمان یا دارو با پزشک معالج خود مشورت کنید./