داروهای ضد انعقاد خون، مزایا و معایب

سکته قلبی و مغزی، شایع ترین عارضه لخته شدن خون در عروق است. داروهای ضد انعقاد خون هم مانع تشکیل مجدد لخته خون می شوند و هم اینکه لخته خون موجود را کوچک تر می کنند. این داروها در کنار فواید پرشمارشان عوارض و مخاطراتی هم دارند.

«داروهای ضد انعقاد خون» بیش از 100 سال است که توجه محققان را به خود جلب کرده اند. این داروها تاکنون جان میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان نجات داده اند اما با تمام این فواید، عوارض متعدد و گاه خطرناکی هم برای افرادی که خودسرانه از آنها استفاده می‌کنند، به دنبال دارند.

به گزارش «بهپو»، سکته قلبی و مغزی، شایع ترین عارضه لخته شدن خون در عروق است. داروهای ضد انعقاد خون هم مانع تشکیل مجدد لخته خون می شوند و هم اینکه لخته خون موجود را کوچک تر می کنند. این داروها در کنار فواید پرشمارشان عوارض و مخاطراتی هم دارند.

در ادامه درباره شایع‌ترین و پرمصرف‌ترین داروهای ضدانعقادی و مزایا و معایب آنها صحبت کرده ایم.

مصرف نکردن داروهای ضد انعقادی چه عوارضی برای بیماران قلبی به دنبال دارد؟

لخته شدن خون در عروق عارضه خطرناکی است که می‌تواند حادثه‌ای جدی برای بیمار ایجاد کند و حتی باعث مرگ او شود. وقتی لخته باعث انسداد رگ می‌شود، خونرسانی به بافت به شدت کاهش می‌یابد یا کاملا قطع می‌شود. در واقع، بافت می‌میرد. مهم‌ترین عارضه مسدود شدن رگ، نرسیدن خون به بافت قلب و مغز و متعاقب آن سکته‌ قلبی و مغزی است که تهدیدکننده حیات است.

چه کسانی باید داروهای ضد انعقاد مصرف کنند؟

داروهای ضد انعقاد تنوع زیادی دارند و برای افرادی که نیاز به این داروها دارند، تجویز می‌شوند؛ مثلا برای فردی که سابقه ترومبوفلبیت با تشکیل لخته در عروق تحتانی ساق، ران یا لگن دارد یا فردی که استنت قلبی گذاشته است، بنا به تشخیص پزشک، یکی از ترکیبات دارویی ضد انعقاد خون تجویز می‌شود. داروهای ضد انعقاد خون علاوه بر اینکه می‌توانند مانع تشکیل مجدد لخته شوند، می‌توانند لخته را کوچک‌تر هم بکنند. البته مصرف این دارو فقط برای بیماران نیست. داروهای ضد انعقاد خون ساده مانند آسپیرین را می‌توان برای افراد سیگاری، سالمندان و افرادی که به دلایلی در معرض سکته‌های قلبی و مغزی هستند هم تجویز کرد.

بیشتر بخوانید: آسپرین؛ خوب یا بد؟

مصرف آسپیرین در جوانان

آسپیرین در ظاهر عارضه چندانی ندارد و به همین دلیل مصرف آن بین مردم عادی حتی در جوانان رواج زیادی دارد. علت مصرف هم این است که شنیده‌اند آسپیرین باعث جلوگیری از بروز سکته قلبی می‌شود. برآورد سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد بیش از 50 هزار تن آسپیرین توسط مردم در کل دنیا استفاده می‌شود که رقم فوق‌العاده بالایی است. درست است که بعضی از مصرف‌کنندگان از خوردن آن سود می‌برند ولی این دارو آنقدرها هم که همگان فکر می‌کنند، بی‌خطر نیست و اگر بی‌مورد یا طولانی‌مدت مصرف شود، ممکن است عارضه‌ای جدی برجای گذارد. عروق بیشتر افراد زیر50 سال، معمولا سالم است و احتمال بروز حوادث قلبی‌عروقی در آنها پایین است بنابراین مصرف آسپیرین در بسیاری از جوانانی که خودسرانه آسپیرین می‌خورند، کاملا بی‌مورد است و حتی ممکن است زیانبار هم باشد. جوانان فقط وقتی می‌توانند آسپیرین مصرف کنند که به بیماری مبتلا باشند و پزشک آسپیرین را تجویز کرده باشد.

سایر داروهای ضد انعقاد خون و عوارض آنها

با گسترش تکنولوژی و علم، داروهای ضد انعقاد دیگری به نام وارفارین و هپارین به بازار آمدند. البته بیماران این داروها را مانند آسپیرین نمی‌توانند به راحتی مصرف کنند و حتما باید با تجویز پزشک و با علت خاصی تجویز و استفاده شود. مثلا داروی خوراکی وارفارین معمولا برای افرادی تجویز می‌شود که تعویض دریچه قلب داشته‌اند، مشکل بی‌نظمی ضربان قلب دارند، یا سکته مغزی کرده‌اند. اگر این 2 دارو به درستی مصرف نشوند به مراتب پرعارضه‌تر از آسپیرین هستند.

بیمارانی که این داروها برایشان تجویز شده، به پایش مداوم نیاز دارند یعنی بیمار به صورت دوره‌ای باید تحت آزمایش قرار گیرد چون دوز این داروها باید کاملا تنظیم شود. مصرف کم یا زیاد دارو در طول دوره درمان ممکن است مشکلات جدی مانند خونریزی‌های کشنده ایجاد کند.

بیشتر بخوانید: هر آنچه که باید درباره وارفارین بدانید

عوارض قطع ناگهانی آسپرین

قطع ناگهانی داروهای ضد انعقاد می تواند مشکل ساز باشد و اصلا توصیه نمی‌شود؛ مثلا قطع ناگهانی و خودسرانه آسپیرین ممکن است باعث خونریزی گوارشی شود و قطع ناگهانی و خودسرانه وارفارین می‌تواند به خونریزی مغزی، سکته قلبی، ایجاد لخته‌های داخل عروق و حتی مرگ بیمار بینجامد. به همین دلیل است که مصرف و قطع مصرف هر داروی ضدانعقادی حتی آسپیرین باید با نظر پزشک و پایش آزمایشگاهی باشد.

افرادی که به هر دلیلی از داروهای ضد انعقاد استفاده می‌کنند، چه نکاتی را باید رعایت کنند؟

به گزارش «بهپو» و به نقل از «هفته نامه سلامت»، افرادی که با نظر پزشک این داروها را مصرف می‌کنند، همیشه باید محتاط باشند. مثلا وقتی به دندان‌پزشکی مراجعه می‌کنند یا قرار است عمل جراحی شوند، حتما باید به پزشک متخصص خود درباره مصرف داروی ضد انعقاد اطلاع دهند چون مدت زمان بندآمدن خون در این بیماران زیاد است و ممکن است حین عمل، خونریزی وسیعی ایجاد شود که نتوان آن را متوقف کرد و حتی منجر به فوت بیمار شود. مورد بعدی بحث تداخلات دارویی است. مصرف توام وارفارین و آنتی‌بیوتیک باعث تشدید اثر وارفارین می‌شود. بعضی از داروهای ضد انعقاد حتی نسبت به رژیم‌های غذایی خاص هم حساس هستند. هرگونه تغییر ناگهانی در بدن ممکن است ناشی از مصرف ضدانعقادها باشد و بیماران حتما باید این موضوع را به پزشکشان اطلاع دهند.

مصرف آسپیرین در بسیاری از جوانان و افراد زیر 50 سالی که خودسرانه آسپیرین می‌خورند، کاملا بی‌مورد است و حتی ممکن است زیانبار باشد./