پیشگیری از آبله مرغان در بارداری

اگر خانمی در طول دوران بارداری، به ویژه 3 ماهه اول، به ویروس عامل آبله‌مرغان آلوده شود، کودک هنگام تولد ممکن است با نقص‌های جدی مواجه شود. آلودگی با ویروس آبله‌مرغان در هر زمانی از بارداری می‌تواند عامل مشکلات جدی مانند ذات‌الریه در مادر شود.

هر خانمی که قصد بارداری دارد باید حتما طبق برنامه واکسیناسیون کشوری در دوران کودکی واکسینه شده باشد. واکسن‌های سرخک، سرخجه و «آبله‌مرغان» واکسن‌هایی هستند که خانم‌ها در دوران باروری که مستعد ابتلا به این بیماری‌ها هستند باید آنها را دریافت کنند، زیرا استفاده از این واکسن‌ها در طول دوران بارداری ممنوع است.

به گزارش «بهپو»، در ایران، طبق برنامه واکسیناسیون کشوری، واکسن MMR به همه کودکان زده می‌شود که آنها را در برابر سرخک، سرخجه و اوریون مصون می‌کند.

اگر خانمی به هر دلیلی واکسیناسیون را در دوران کودکی‌اش کامل نکرده باشد قبل از اقدام به بارداری باید ایمنی بدنش را نسبت به این بیماری‌ها با یک تست آزمایشگاهی ارزیابی کند و اگر ایمنی بدنش کافی نبود، واکسن بزند، اما نکته مهمی که باید به آن توجه کند این است که پس از واکسن زدن حداقل تا 1 ماه نباید باردار شود، زیرا آلودگی به این ویروس‌ها ابتدای بارداری منجر به سقط می‌شود.

علاوه بر این، ابتلای مادر به سرخجه در 3 ماهه اول، ممکن است باعث مشکلات جدی دیگری مثل کری مادرزادی و مشکلات چشمی، قلبی و مغزی شود، اما درباره آبله مرغان اوضاع کمی متفاوت است، زیرا واکسیناسیون علیه این بیماری در کشور ما متداول نیست و ایمن شدن در برابر این بیماری تنها با ابتلا به آن در کودکی یا بزرگسالی امکان‌پذیر است.

در مورد ویروس آبله مرغان هم پزشکان به کمک آزمایش خون می‌توانند میزان مصونیت را تخمین بزنند. اگر بدن خانم به مقدار کافی ایمن نباشد، به او توصیه می‌شود حداقل 1 ماه قبل از بارداری واکسن بزند. استفاده از واکسن آبله‌مرغان در دوران بارداری ممنوع است، زیرا این واکسن از ویروس زنده تهیه می‌شود.

اگر خانم بارداری این بیماری مبتلا نشده و واکسن دریافت نکرده با کسی که به آبله مرغان مبتلاست برخورد کند، باید هرچه سریع‌تر با پزشک خود تماس بگیرد. در این موارد معمولا «ایمونوگلبولین واریسلا زوستر» به مادر تزریق می‌شود تا به کاهش خطر ابتلای مادر کمک شود. برای اینکه ایمونوگلبولین موثر واقع شود باید حداکثر تا 10 روز پس از در معرض قرار گرفتن، تزریق شود و هرچه تزریق زودتر انجام بگیرد، تاثیرش بیشتر خواهد بود.

عفونت از طریق تماس فرد به فرد مثل بوسیدن، دست دادن، تماس با مایعات بدن فرد آلوده مثل بزاق و ادرار و لمس کردن چشم‌ها، بینی و دهان فرد بیمار منتقل می‌شود.

بنابراین خانم باردار نباید از لیوان، قاشق، چنگال، حوله و دیگر وسایل فرد مبتلا استفاده کند.

شستن دست‌ها موثرترین راه برای پیشگیری از ابتلاست. حتما قبل و بعد از غذا خوردن دست خود را بشویید. هر بار که به هر علتی به فرد مبتلا یا وسایلش دست می‌زنید، حتما شستن دست‌ها را تکرار کنید. برای شستن دست‌ها از صابون و آب استفاده کنید و دست‌ها را به مدت 15 تا 30 ثانیه به هم بمانید.

بیشتر بخوانید: آبله مرغان، بیماری شایع فصل بهار

واکسن‌هایی که در هر بارداری به خانم‌ها توصیه می‌شود

1. واکسن آنفلوانزا: خانم‌های باردار در معرض خطر بالای ابتلا به آنفلوانزا و عوارض آن هستند بنابراین پزشکان واکسن آنفلوانزا را به‌خصوص در فصولی که این بیماری شایع‌تر است مثل پاییز و زمستان، به خانم‌های باردار توصیه می‌کنند. این واکسن برای بارداری هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند و حتی نوزاد را تا 6 ماهگی از این بیماری مصون می‌دارد. البته نوعی از واکسن که به صورت اسپری بینی موجود است به این افراد توصیه نمی‌شود زیرا از ویروس زنده تهیه شده است.

2. واکسن دیفتری، کزاز، سیاه سرفه: این واکسن سه‌گانه نیز برای خانم‌های باردار البته بعد از گذشت 20 هفته از بارداری -زمان ایده‌آل برای آن بین 27 تا 36 هفتگی است- توصیه می‌شود.

واکسن‌هایی که به خانم‌های باردار با شرایط خاص توصیه می‌شود

این واکسن‌ها به خانم‌هایی که به‌دلیل سفر یا شرایط خاص دیگر در معرض عفونت‌های خاص قرار می‌گیرند، توصیه می‌شود:

3. هپاتیت A: هپاتیت A بیماری‌ای است که می‌تواند برای خانم‌های باردار بسیار خطرناک یا حتی کشنده باشد و به جنین هم انتقال می‌یابد. واکسن هپاتیت A هیچ عارضه شناخته‌شده‌ای برای خانم باردار ندارد و به خانم‌هایی که به مکان‌های با شیوع بالای این بیماری سفر می‌کنند، توصیه می‌شود.

4. هپاتیت B: هپاتیت B بیماری خطرناکی است که باعث التهاب کبد می‌شود. امروزه واکسن هپاتیت B به‌طور روتین در 3 نوبت به کودکان زده می‌شود، اما اگر مادری واکسن نزده و در معرض ابتلا باشد -مثلا همسر مردی باشد که به هپاتیت B مبتلاست- یا درست قبل از بارداری نوبت اول یا دوم واکسن را زده باشد، باید این واکسن را حین بارداری بزند.

5. تب زرد: تب زرد هم یک بیماری ویروسی است که از طریق نوع خاصی از پشه منتقل می‌شود و به کبد و کلیه آسیب می‌رساند و حتی منجر به مرگ می‌شود. البته این بیماری در نواحی خاصی از آمریکای جنوبی و آفریقا وجود دارد و خانم‌های باردار در صورت امکان باید از سفر به این مناطق خودداری کنند، اما اگر این کار امکان ندارد و خطر ابتلا بالاست، شاید واکسن تب زرد تنها راه ممکن باشد. البته این واکسن از ویروس زنده تهیه می‌شود، بنابراین حتما باید با متخصص عفونی درباره این کار مشورت کرد.

آبله‌مرغان در دوران بارداری شدیدتر است

به گزارش «بهپو» به نقل از «هفته نامه سلامت»، آبله مرغان با وجود اینکه بیماری خطرناکی نیست، می‌تواند در دوره بارداری عوارضی برای مادر و جنین ایجاد کند. اگر خانم بارداری در معرض ابتلا به بیماری آبله مرغان قرار بگیرد، ابتدا از طریق آزمایش خون آنتی‌بادی او را بررسی می‌کنیم. اگر خانم باردار به نوع خفیف آن مبتلا شده و آنتی‌بادی‌اش نوع IgG بالا باشد، مشکلی برایش ایجاد نمی‌شود، ولی اگر آنتی‌بادی IgM بالا باشد باید حتما بررسی شود و اگر در فاز حاد ابتلا بود به او ایمونوگلوبین تزریق می‌شود. اگر مادر در 3 ماهه اول بارداری به آبله مرغان مبتلا شود، بیماری برای جنین بسیار خطرناک است و عوارضی مانند ناهنجاری جنینی می‌تواند در او ایجاد شود. در 3 ماهه سوم بیماری آبله مرغان برای مادر خطر بیشتری دارد تا برای جنین. اگر مادر در 3 ماهه سوم بارداری به آبله مرغان مبتلا شد حتما باید بستری و تحت‌نظر متخصص عفونی و زنان، وضعیت جسمی‌اش مرتب کنترل شود. در خانم باردار به‌ویژه در 3 ماهه سوم بارداری بیماری با شدت بیشتری بروز پیدا می‌کند و تب بالا، عفونت شدید و آنسفالیت از عوارضی است که ممکن است در او ایجاد شود./