عوامل عجیب و غریب زوال عقل

پیش‌تر تصور می‌شد که نمی توان از زوال عقل و خصوصا آلزایمر پیشگیری کرد؛ اما با توجه به آمارهای تکان‌دهنده از شمار مبتلایان و بار مالی که این بیماری به بیمار، خانواده‌ و نظام سلامت کشورها تحمیل می‌کند، هزینه‌های بیشتری صرف شناسایی عوامل زوال عقل و راه‌های احتمالی کمک به پیشگیری از این بیماری شده است.
به گزارش «بهپو»، آمارهای بین‌المللی مرتبط با زوال عقل حیرت‌آور است؛ به طوری که در سراسر جهان حدود ۴۷ میلیون فرد مبتلا به این بیماری زندگی می‌کنند و سالانه نزدیک به یک تریلیون دلار برای مراقبت از این افراد هزینه می‌شود.
«زوال عقل» به مجموعه‌ای از علایم شامل از دست رفتن حافظه و مشکلات ارتباطی اشاره دارد که از تغییرات در مغز ناشی می‌شود. بسیاری از بیماری‌ها و عارضه‌ها می‌توانند موجب زوال عقل شوند که یکی از آنها بیماری «آلزایمر» است.
برخی فاکتورهای خطر زوال عقل را نمی توان تغییر داد؛ مثلا کسی که از نظر ژنتیکی مستعد این بیماری است و در خانواده ای متولد شده که زوال عقل در آن دیده شده مستعد این بیماری است و نمی تواند ژن هایش را تغییر دهد - بسیاری از کسانی که سابقه خانوادگی زوال عقل دارند هرگز علایم این بیماری را نشان نمی دهند و برعکس بسیاری از مبتلایان به زوال عقل اصلا سابقه خانوادگی ندارند- اما می توان با تغییرات کوچک دیگری در سبک زندگی به پرورش و تغذیه مغز کمک کرد.

در این مطلب به برخی از فاکتورهای خطرزا در بروز زوال عقل اشاره شده که به شرح زیر است:

بیشتر بخوانید: ترک این عادت ها، آلزایمر را از شما دور می کند

1-خر و پف کردن

نتایج بررسی انجام گرفته در سال ۲۰۱۷ نشان داد نوعی بیماری خواب به نام «آپنه انسدادی» با خطر ابتلا به آلزایمر مرتبط است.
آپنه خواب یا وقفه تنفسی در خواب یک اختلال خواب جدی است که در آن تنفس مکررا متوقف شده و دوباره ادامه پیدا می کند. این اختلال‌ کوچک می‌تواند تامین اکسیژن ارگان‌های حیاتی را کاهش دهد و با فشار خون بالا و بیماری قلبی مرتبط است. همچنین مطالعه جدید نشان می‌دهد این شرایط می‌تواند با عملکرد شناختی ضعیف‌تر و خطر فزآینده زوال عقلی مرتبط باشد.

2-نوشیدن نوشابه رژیمی

در حالیکه همه بی تردید می‌دانیم نوشابه برای سلامتی خطر دارد مطالعه اخیر شواهد محکمی ارایه کرد که نشان می‌دهد مصرف نوشابه رژیمی ممکن است حتی بیشتر از نوشابه‌های معمولی خطر زوال عقلی را افزایش دهد.

بیشتر بخوانید: 10 دلیل برای نه گفتن به نوشابه های رژیمی

3-پایین بودن سطح تحصیلات و از دست دادن قدرت شنوایی

شیوه زندگی تاثیر چشمگیری بر زوال عقلی دارد. نتایج یک گزارش نشان داد از یک سوم موارد زوال عقلی می‌توان با اصلاح سبک زندگی پیشگیری کرد.
همچنین برخی از فاکتورهای خطرزا از قبیل پایین بودن سطح تحصیلات، از دست دادن قدرت شنوایی در میانسالی و انزوای اجتماعی نیز مانند استعمال دخانیات، چاقی و فشار خون بالا در این زمینه خطرزا هستند. به گفته مایوکلینیک افرادی که در سنین 50 یا 60 سالگی دچار افسردگی می شوند هم بیش از دیگر همسالان خود در معرض زوال عقل قرار دارند.

4-مکمل‌های کلسیم

اگرچه کلسیم به استحکام استخوان‌ها کمک می‌کند طی چند سال گذشته مصرف این مکمل‌ها بحث برانگیز بوده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد افرادی که دچار سکته مغزی بوده و از مکمل‌های کلسیم مصرف کرده‌اند هفت برابر بیش از افراد دیگر احتمال دارد دچار زوال عقلی شوند. در این مطالعه تنها رابطه بین مکمل‌های کلسیم و زوال عقلی پیدا شده و رابطه علت – معلولی مورد تایید قرار نگرفته است.

5-احساس گیجی

در برخی مواقع ممکن است در حالت ایستاده احساس گیجی و منگی داشته باشید. اگرچه برخی افراد بیشتر دچار این حالت می‌شوند و می‌تواند نشانه افت فشار خون باشد اما در واقع در این مواقع و هنگام ایستادن، مغز ذخیره قوی لازم را دریافت نمی‌کند.
بررسی انجام گرفته روی افراد بزرگسال نشان داد افت فشار خون خطر ابتلا به زوال عقلی را تا ۱۵ درصد افزایش می‌دهد.

6-اختلال کم توجهی بیش فعالی – ADHD-

نتایج مطالعه اخیر حاکی از آن است که افراد بزرگسال مبتلا به «اختلال کم توجهی بیش فعالی» بیشتر احتمال دارد در دوران بعدی زندگی‌شان به نارسایی شناختی و زوال عقلی مبتلا شوند.

7-قلب ناسالم

ارتباط بین قلب و ذهن به خوبی مورد تایید قرار گرفته و بررسی‌ها نشان می‌دهد حفظ سلامت قلب به بهبود وضعیت مغز کمک می‌کند. در واقع این ارتباط به سلامت عروق بستگی دارد. به گفته مایوکلینیک فشار خون بالا، کلسترول بالا، تجمع چربی در دیواره عروق و چاقی از جمله فاکتورهای قابل کنترل و پیشگیری هستند که در بروز زوال عقل موثرند.

8-کاهش خواب رِم

مطالعه انجام شده در سال ۲۰۱۷ نشان داد افراد بزرگسالی که زمان کمتری را در حالت خواب رِم –فاز خواب رم آخرین فاز خواب است که با حرکت سریع چشم ها، فعالیت بالای مغز و رویا دیدن همراه است- هستند در یک دوره زمانی ۱۲ ساله به زوال عقلی مبتلا شوند.

بیشتر بخوانید: 13 روش برای اینکه سریع تر به خواب بروید

9-وارد شدن ضربه به سر

به گزارش «بهپو» و به نقل از «پریونشن»، شواهد فزاینده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد وارد شدن ضربات مکرر به سر می‌تواند به بیماری جدی مغزی منجر شود. اما آنچه کمتر شناخته شده این است که چگونه آسیب‌های وارد شده به سر با دیگر انواع زوال عقلی از قبیل آلزایمر مرتبط است./