آشنایی با مهم ترین بیماریهای خودایمنی

سیستم ایمنی با میکروب ها و هر چیز مضری که نباید در بدن باشد، مبارزه می کند؛ اما گاهی وقت ها اختلالی در این وظیفه پیش می آید و به اشتباه به بافت های سالم حمله می کند. در چنین شرایطی سیستم ایمنی تبدیل به تهدیدی برای بدن می شود. این رخداد موجب بروز التهاب و آسیب به مفاصل، اعصاب، ماهیچه ها، پوست و اندام بیرونی بدن می شود و «بیماری خود ایمنی» بروز می کند.

به گزارش «بهپو»، محققان بر این باورند که برای ابتلا به بیماری خود ایمنی می بایست دو اتفاق برای فرد بیفتد. ابتدا باید ژن این بیماری از والدین به فرد منتقل شده باشد و دیگر این که چیزی در محیط، مثلا یک ویروس، باید آن را فعال کند. از آن جایی که زنان بیشتر از مردان درگیر بیماری خود ایمنی هستند، پزشکان تصور می کنند برخی از هورمون ها هم در ابتلا به آن نقش دارند.

دیابت نوع یک

«دیابت نوع یک» با نام «دیابت نوجوانان» هم شناخته می شود؛ زیرا شروع آن در دوره کودکی و نوجوانی است. وقتی سیستم ایمنی، سلول های پانکراس را از بین می برد، دیابت نوع یک بروز می کند. کار پانکراس ساختن هورمون هایی به نام انسولین است. بدن برای تبدیل غذا به انرژی به انسولین نیاز دارد. وقتی فرد دچار دیابت نوع یک شود، این بیماری تا آخر عمر با او همراه است اما می توان با نظارت بر قند خون و دریافت انسولین، آن را کنترل کرد.

ام اس

«ام اس» یکی از بیماری های خود ایمنی است که به علت خطای سیستم دفاعی بدن به وجود می آید و التهاب ناشی از آن به سیستم عصبی مرکزی صدمه می زند. در ام اس شبکه ای که پیام های عصبی را از مغز به سراسر بدن ارسال می کند، دچار بافت اسکار می شود و درد، مشکلات حرکت و تعادل و ضعف را به همراه می آورد. با مصرف دارو می توان نشانه های بیماری را تسکین داد و پیشرفت بیماری را کند کرد.

بیماری التهابی روده

«بیماری کرون» و «کولیت اولسراتیو» نمونه هایی از «بیماری التهابی روده» هستند. در این بیماری ها سیستم دفاعی بدن به روده حمله می کند و موجب بروز التهاب، درد شکم و خونریزی می شود. بیماری کرون معمولا بخش انتهایی روده کوچک و کولون را درگیر می کند اما کولیت اولسراتیو جداره کولن را تحت تاثیر قرار می دهد. درمان این بیماری با مصرف داروهای ضد التهابی، آنتی بیوتیک و داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی صورت می گیرد. کولیت اولسراتیو اغلب قابل درمان قطعی است در حالی که احتمال بازگشت بیماری کرون بالاست.

آرتریت روماتویید

این اختلال خود ایمنی مفاصل را درگیر می کند و موجب بروز درد و تورم می شود. التهاب به مرور زمان، به غضروف و استخوان آسیب می زند و به خوبی نمی توان آنها را حرکت داد. همچنین «آرتریت روماتویید» باعث بروز بیماری قلبی و ریوی می شود. داروها می توانند روند بیماری را کند کنند و نشانه ها را تخفیف دهند.

اسپوندیلیت انکیلوزانت

«اسپوندیلیت انکیلوزانت» بیشتر روی ستون فقرات اثر می گذارد اما ممکن است قفسه سینه، گردن، استخوان لگن و زانو را هم درگیر کند. این عارضه باعث درد و سفتی می شود. نهایتا استخوان ها به یکدیگر می چسبند و حرکت دادن آن ناحیه را سخت می کنند. اسپوندیلیت انکیلوزانت روی اندام ها هم تاثیر می گذارد. برای درمان این عارضه می بایست داروهای مسکن، استروییدها و داروهای اصلاح کننده ضد روماتیسم مصرف کنید و در کنار آن ورزش های کششی ویژه ای انجام دهید. حتی ممکن است برای جایگزینی مفاصل آسیب دیده از عمل جراحی بهره گرفته شود.

لوپوس

«لوپوس» همزمان روی بخش های زیادی از بدن اثر می گذارد. نشانه های آن درد مفاصل، حساسیت به نور، مشکلات کلیه و خستگی مفرط است. ممکن است همچنین اطراف گونه و بینی خود ضایعات پوستی مشاهده کنید. داروهای ضد التهابی غیر استروییدی و استروییدی به بهبودی بیمار کمک می کنند و «داروهای ضد روماتیسمی تعدیل کننده سیر بیماری» از بدتر شدن آن جلوگیری می کنند. اگر علایم شما خیلی بد باشد ممکن است پزشک از شیمی درمانی یا داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی استفاده کند؛ این دارو ها ترکیبی از چند داروی قوی هستند.

بیماری آدیسون

غده های آدرنال بالای کلیه قرار دارند. وقتی سیستم ایمنی به آنها حمله می کند، نمی توانند بعضی از هورمون ها را تولید کنند و به دنبال آن، بدن در تبدیل غذا به سوخت و ثابت نگه داشتن فشار خون دچار مشکل می شود. نشانه های اولیه «بیماری آدیسون» خستگی و لکه های پوستی تیره تر از رنگ پوست هستند. برای درمان آن از داروهایی استفاده می شود که هورمون های از دست رفته را جایگزین می کنند.

بیماری گریوز

غده تیرویید هورمون هایی تولید می کند که به بهتر کار کردن بدن کمک می کنند. در این بیماری خود ایمنی تولید هورمون به وسیله غده تیرویید افزایش می یابد که به آن «پرکاری تیرویید» می گویند. نشانه های «بیماری گریوز» شامل لرزش، کاهش وزن، اضطراب و برآمدگی اندک چشم می شود. با مصرف دارو می توان شدت تولید هورمون ها را کاهش داد. ممکن است پزشک برای خارج کردن کل یا بخشی از غده تیرویید، عمل جراحی را توصیه کند.

بیماری هاشیموتو

اگر غده تیرویید به اندازه کافی هورمون نسازد، ممکن است منجر به «بیماری هاشیموتو» شود. بیماری هاشیموتو با نام تیروئیدیت لنفوسیتی مزمن هم شناخته می شود و باعث افزایش وزن، خستگی، حساسیت به سرما و ریزش مو می شود. همچنین ممکن است پف صورت یا تورم گلو توجه شما را جلب کند. با مصرف دارو می توان کمبود هورمون ها را جبران کرد و علایم را تخفیف داد.

ریزش موی منطقه ای -آلوپسی آره آتا-

وقتی سیستم ایمنی بدن به فولیکول های مو حمله می کند، آنها از کار کردن باز می ایستند. فولیکول محل رشد کردن موها است. بنابراین لکه های کچلی روی سر پدیدار می شود، حتی ممکن است فرد تمام موی بدنش را از دست بدهد. داروهایی هستند که می توانند سیستم ایمنی را آرام کنند و رشد موها را باز گردانند.

میاستنی گراویس

«میاستنی گراویس» در سیگنال های ارسالی از اعصاب به ماهیچه ها اختلال ایجاد می کند. در اثر این اختلال کنترل بعضی از حرکت ها سخت و بیمار دچار ضعف می شود. ابتدا مشکل بینایی بروز می کند و پس از آن روی واکنش های صورت، نوع صحبت کردن، بلع و جویدن تاثیر منفی می گذارد. درمان این بیماری شامل مصرف دارو یا عمل جراحی تخلیه غده تیموس می باشد. غده تیموس در این بیماری نقشی کلیدی ایفا می کند.

سندرم گیلن باره

«سندرم گیلن باره» در اثر حمله سیستم ایمنی به شبکه عصبی بروز می کند. فرد احساس مور مور شدن در دست و پا می کند و سرما و گرما را حس نمی کند. احتمالا پزشک برای درمان روش جایگزینی پلاسما را پیشنهاد می کند. در این روش خون از بدن خارج و بخش مایع آن -پلاسما- جدا می شود و بقیه خون به بدن باز می گردد.

پسوریازیس

«وبمد» با اشاره به اینکه: «التهاب ناشی از فعالیت اشتباه سیستم ایمنی گاهی در عملکرد سلول های پوست اختلال ایجاد می کند» می نویسد: «پسوریازیس یکی از بیماری های خودایمنی است که به دلیل رشد سریع تر سلول های پوست ایجاد می شود. این سلول ها قبل از تکامل به سطح پوست می آیند و باعث ایجاد تکه های پوستی قرمز و ضخیمِ دردناک و خارش دار می شوند. می توان با مصرف بعضی کرم ها، درمان با نور فرابنفش و داروهای آرام کننده سیستم ایمنی علایم را تخفیف داد./