کمبود پتاسیم و بیماری های مرتبط با آن

جذب بالای پتاسیم باعث کاهش بیست درصدی مرگ و میر مرتبط با کمبود پتاسیم در بدن می شود. کاهش خطر سکته مغزی، کاهش فشار خون، حفظ توده عضلانی، حفظ تراکم معدنی استخوان و کاهش تشکیل سنگ های کلیه از جمله فواید حضور پتاسیم کافی در بدن است.

پتاسیم یکی از هفت عنصر ماکروی مورد نیاز بدن همراه با کلسیم، منیزیم، فسفر، سدیم، کلر و گوگرد است که نیاز روزانه بدن ما به آنها بیش از 100 میلی گرم است.
جذب بالای پتاسیم باعث کاهش بیست درصدی مرگ و میر مرتبط با کمبود پتاسیم در بدن می شود. کاهش خطر سکته مغزی، کاهش فشار خون، حفظ توده عضلانی، حفظ تراکم معدنی استخوان و کاهش تشکیل سنگ های کلیه از جمله فواید حضور پتاسیم کافی در بدن است.
وظایف اولیه پتاسیم در بدن عبارتند از ساخت ماهیچه، سنتز پروتئین، کنترل فعالیت الکتریکی قلب و حفظ تعادل اسید-باز در بدن می باشد. پتاسیم برای حفظ حجم کل مایع بدن، حفظ تعادل الکترولیت های بدن و همچنین حفظ عملکرد طبیعی سلول ها مورد نیاز است.

مقدار پتاسیم مورد نیاز بدن

بزرگسالان روزانه به 4700 میلی گرم پتاسیم نیاز دارند که در اغلب مواقع این مقدار تامین نمی شود. جذب متوسط روزانه پتاسیم در آمریکایی ها حدودا 2640 میلی گرم است و این عدد از سال 1990 تاکنون تغییر نکرده است. گزارشات حاکی از آن است که کمتر از %2 جامعه روزانه 4700 میلی گرم پتاسیم را دریافت می کنند و در این میان زنان نسبت به مردان دریافت کمتری دارند.
سازمان بهداشت جهانی توصیه می کند روزانه 3510 میلی گرم پتاسیم برای هر فرد بزرگسال لازم است و معتقد است بیشتر جمعیت دنیا قادر به دریافت این مقدار پتاسیم نیستند.
مکمل های پتاسیم در دسترس هستند اما بهترین راه بدست آوردن هر ویتامین یا ماده معدنی از راه تغذیه است. برای تامین انواع ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن لازم است تغذیه متعادل از همه انواع خوراکی ها داشته باشید و این طور نیست که بگوییم این خوراکی به تنهایی حاوی این ویتامین است، اگرچه برخی خوراکی ها ویتامینی را بیشتر از بقیه دارند. در مطالعات مختلف ثابت شده است که مکمل های ویتامین نمی توانند فواید سلامتی مشابه خوراکی ها را برای بدن تامین کنند. باید در ابتدا تلاش کنید پتاسیم مورد نیاز بدن را از خوراکی ها تامین کنید و سپس از مکمل ها بعنوان پشتیبان استفاده کنید. هرگز مکمل پتاسیم را بدون تجویز پزشک مصرف ننمایید.
مصرف بالای خوراکی های حاوی پتاسیم یا مکمل های پتاسیم معمولا مشکلی برای بدن ایجاد نمی کند. اما اگر نارسایی کلیه یا سایر بیماریهای کلیه دارید بهتر است با پزشک خود درباره مصرف پتاسیم مشورت کنید.
برخی داروها هستند که باعث افزایش سطوح پتاسیم در بدن می گردند، مثل اسپیرونولاکتون، تریامترن، تری متوپریم/ سولفامتوکسازول و برخی بازدارنده های ACE.
برخی داروهای ادرارآور که برای نارسایی قلبی تجویز می شوند باعث از دست دادن پتاسیم در ادرار می گردند. اگر داروی ادرار آور مصرف می کنید لازم است سطح پتاسیم خون بررسی شود و در صورت نیاز به کمک مکمل ها یا تغذیه پتاسیمی جبران گردد.

بیماری های کمبود پتاسیم

کمبود پتاسیم باعث افزایش فشار خون و بیماری های قلبی عروقی می گردد. اغلب مردم می دانند که برای پایین نگه داشتن فشار خون باید جذب سدیم را کم کرد، اما آیا می دانستید که افزایش جذب پتاسیم می تواند به همان اندازه مهم باشد؟
افزایش جذب پتاسیم همراه با کاهش جذب سدیم یکی از مهم ترین تغییرات تغذیه ایست که شما را در مقابل بیماریهای قلبی عروقی محافظت می کند
در یک مطالعه، افرادی که 4069 میلی گرم پتاسیم در روز مصرف کرده بودند در مقابل گروهی که پتاسیم کمتری (در حدود 1000 میلی گرم در روز) مصرف کرده بودند، کاهش 49 درصدی خطر مرگ ناشی از بیماریی های ایسکمیک قلبی نشان دادند.

نگهداری از استخوان و ماهیچه ها

خوراکی های سرشار از پتاسیم محیطی قلیایی ایجاد می کنند که با اسیدوزیس ایجاد شده از رژیم های غذایی معمول مقابله می کند. اسیدوزیس در اثر مصرف غذاهای حاوی اسید بالا مثل گوشت و غلات فراوری شده ایجاد می شود که می توانند باعث دفع نیتروژن، کاهش تراکم معدنی استخوان و تحلیل عضلات شود. مصرف بالای پتاسیم باعث افزایش توده عضلانی و تراکم استخوانی می شود.

کاهش کلسترول

رابطه مستقیمی بین پتاسیم و کلسترول وجود ندارد. اما بسیاری از رژیم های غذایی که کاهنده کلسترول هستند، سرشار از پتاسیم نیز می باشند. بنابراین وقتی پتاسیم کافی دریافت می کنید میوه و سبزیجات بیشتری خواهید خورد که درصد پایینی چربی اشباع و کلسترول دارند. این به معنای پایین آمدن سطح کلسترول خون و کم شدن خطر ابتلا به بیماری های قلبی است.

ضربان قلب

پتاسیم قلب را به تپش وا می دارد. بنابراین اگر مشکل ضربان قلب دارید، پتاسیم نقش کلیدی می تواند داشته باشد. البته این کار حتما باید با تشخیص و تجویز پزشک باشد که معمولا نیاز به ملاقات با پزشک و انجام آزمایشات تشخیصی دارد.

خوراکی های سرشار از پتاسیم

پتاسیم در بسیاری از خوراکی های فراوری نشده پیدا می شود. برخی از بهترین منابع پتاسیم شامل سبزیجات برگ پهن، آووکادو، گوجه فرنگی، سیب زمینی، لوبیاها و موز می باشد. فراوری خوراکی ها باعث کاهش پتاسیم آنها می گردد؛ بنابراین رژیم غذایی فراوری شده پتاسیم بدن را کاهش خواهد داد. همچنین بسیاری از غذاهای فراوری شده دارای سدیم بالایی هستند و به موازات اینکه مصرف سدیم بالا می رود باید پتاسیم بیشتری نیز مصرف کرد تا اثر سدیم بر فشار خون خنثی شود. یکی از بهترین کارها این است که همراه با هر وعده غذایی مقدار زیادی میوه و سبزیجات سرشار از پتاسیم بخورید.

سیب زمینی بزرگ پخته شده با پوست: 845 میلی گرم
سیب زمینی شیرین پخته شده (146 گرم): 694 میلی گرم
آووکادو، نصف، متوسط: 602 میلی گرم
طالبی خام، 1 فنجان: 417 میلی گرم
قارچ، 100 عدد، کوچک: 415 میلی گرم
برگ چغندر، پخته شده، نصف فنجان: 650 میلی گرم
لوبیا سفید، کنسرو شده، نصف فنجان: 595 میلی گرم
گوجه فرنگی، 1 فنجان: 528 میلی گرم
سویا، سبز، پخته شده، نصف فنجان: 485 میلی گرم
باقالی، پخته شده، نصف فنجان: 484 گرم
کدو حلوایی، پخته شده، نصف فنجان: 448 میلی گرم
موز، یک عدد متوسط: 422 میلیل گرم
اسفناج، پخته شده، نصف فنجان: 419 میلی گرم
ماست، کم چرب، ساده: 398 میلی گرم
گلابی، 1 عدد متوسط: 333 میلی گرم
انبه، 1 عدد متوسط: 323 میلی گرم
پرتقال، 1 عدد متوسط: 300 میلی گرم
پسته، خشک، 28 گرم: 310 میلی گرم
کشمش، یک چهارم فنجان، 271 میلی گرم