هر مفصلی با یک کمک فنر طبیعی به نام غضروف همراه است. غضروف که ماده ای محکم و لاستیک مانند است همانند یک بالش انتهای استخوان ها را پوشش داده و اصطکاک را در مفاصل سالم کاهش می دهد. با افزایش سن مفاصل سفت شده و غضروف ها بیشتر در معرض از بین رفتن قرار می گیرند. در همین زمان استفاده تکراری از مفاصل در طول سال ها کار و فعالیت، غضروف تحریک می شود، لایه لایه تحلیل رفته و ضخامت آن کم و کمتر می گردد. اگر این روند ادامه یابد، اصطکاک بین استخوان ها شدت یافته و نهایتا منجر به درد و کاهش تحرک می گردد.

اگر اضافه وزن دارید، یکی از موثرترین راه ها برای کم کردن و تسکین درد این است که چند کیلوگرمی وزن کم کنید. در مطالعات نشان داده شده است که حتی کم کردن وزن میزان ناچیز نیز علایم آرتروز را کاهش می دهد؛ چرا که فشار وارد بر مفاصل تحمل کننده وزن کم می شود. کاهش وزن نه تنها درد را کم می کند بلکه آسیب مفاصل در طولانی مدت را نیز کاهش می دهد.

وسایلی مثل آتل انگشت یا زانو بند، فشار وارد بر مفاصل را کم کرده و درد را تسکین می دهد. اگر راه رفتن برای شما سخت است، استفاده از عصا و یا واکر پیشنهاد بسیار خوبی است. کسانی که آرتروز ستون فقرات دارند بهتر است روی یک تشک سفت تر بخوابند و کمربند یا گردن بند طبی بپوشند. پیش از استفاده از هرنوع وسیله کمکی با پزشک مشورت کنید تا نوع مناسب را تجویز کند.

علایم آرتروز به تدریج و به آرامی توسعه پیدا می کند. ممکن است با حرکت دادن مفصلی خاص یا فعالیت بدنی بعد از مدتها فعالیت نداشتن، احساس درد کنید. مفاصل ممکن است خشک و چوب شده بوده و موقع حرکت صدا دهند. معمولا مبتلایان به آرتروز خشکی صبحگاهی مفاصل دارند که پس از گذشت 30 دقیقه برطرف می شود. وقتی دست ها به آرتروز دچار می شوند، در برخی افراد بزرگ شدن استخوان های دست مشاهده می شود که ممکن است همراه با درد باشد.

مبتلایان به آرتروز در زمان شعله وری و عود بیماری، سعی می کنند با مسکّن های بدون نسخه و داروهای ضد التهابی مثل آسپرین، ایبوپروفن یا استامینوفن درد را تسکین دهند. کرم ها و اسپری های ضد درد نیز اگر دقیقا روی ناحیه درد اعمال شوند، موثرند. اگر با وجود درمان های فوق درد همچنان باقی بود و بهتر نشد، پزشک ممکن است برایتان تزریق استروئیدی یا هیالورونان ها را تجویز کند که مستقیما به داخل مفصل تزریق می گردد.

برخلاف روماتیسم، آرتروز سایر اندام های بدن را تحت تاثیر قرار نداده و باعث بروز بیماری خاصی نمی شود. اما می تواند باعث تغییر شکل مفاصل و ناتوانی حرکتی گردد. از بین رفتن شدید غضروف ها در مفاصل زانو منجر به پرانتزی شدن زانو ها به سمت بیرون و قوسی شکل شدن ظاهر پا گردد (تصویر سمت چپ). تشکیل استئوفیت در طول ستوان فقرات (تصویر سمت راست) ممکن است اعصاب را تحریک کرده و منجر به درد، بی حسی یا سوزن سوزن شدن در برخی قسمت های بدن شود.

از آنجا که مفاصل آسیب دیده بیشتر در معرض آرتروز هستند، انجام هر کاری که به مفاصل فشار وارد کرده و به آنها آسیب بزند، خطر ابتلا به آرتروز را افزایش می دهد. از جمله ورزش هایی که درصد آسیب در آنها بالاست یا مشاغلی که نیاز به حرکات تکراری بدن دارد مثل خم کردن زانو برای نصب کفپوش. چاقی یکی دیگر از فاکتورهای خطر است که به طور خاص با آرتروز زانو و لگن در ارتباط است.

هیچ درمانی برای متوقف کردن فرآیند فرسایشی غضروف وجود ندارد، اما راه هایی برای بهبود عملکرد مفاصل وجود دارد. یکی از این راه ها درمان فیزیکی است که انعطاف پذیری را بیشتر کرده و قدرت ماهیچه های اطراف مفاصل مبتلا را افزایش می دهد. فیزیوتراپ ممکن است از سرما یا گرما درمانی برای تسکین درد کمک بگیرد.

یکی از مهم ترین عوامل خطر ابتلا به آرتروز که هیچ کس نمی تواند آن را کنترل کند، افزایش سن است. جنس نیز نقش مهمی ایفا می کند. در سنین بالاتر از 50 سال، زنان بیشتر از مردان به آرتروز دچار می شوند. در بیشتر موارد، آرتروز نتیجه سالها کار مشترک مفصل و غضروف و فرسودگی آن هاست. اما برخی افراد دارای نقص ژنتیکی یا اختلال مفصلی هستند که خطر ابتلا به آرتروز را در آنها تشدید می کند.

در اغلب موارد، در مفاصلی که وزن بدن را تحمل می کنند مثل زانوها، لگن یا ستون فقرات دیده می شود. همچنین در انگشتان دست، شصت دست، گردن و شصت پا نیز شایع است. معمولا در بقیه مفاصل ابتلا به آرتروز دیده نمی شود مگر اینکه دچار آسیب شده باشد.

مهم ترین چیز که برای دور کردن آرتروز از خود می توانید انجام دهید این است که وزن خود را در حد متعادل نگه دارید. وزن اضافه در گذر سال ها بر مفاصل فشار وارد کرده و حتی ممکن است ساختار مفاصل سالم را نیز تغییر دهد. پیشگیری از حوادث نیز بسیار مهم است. مراقب باشید از انجام حرکات تکراری که خاص برخی مشاغل است و به مفاصل آسیب می زند بپرهیزید. اگر ورزشکار هستید، از تجهیزات مناسب استفاده کرده و از دستورالعمل های استاندارد پیروی نمایید./

آرتروز یا استئوآرتریت به معنای ساییدگی مفصل و تخریب سطح مفصلی و بدنبال آن تغییر شکل، درد و محدودیت حرکت در مفصل است. آرتریت Arthritis به معنای التهاب مفصل است و استئوآرتریت Osteoarthritis شایع ترین نوع آرتریت است. در استئوآرتریت مشکل اصلی در غضروف مفصلی است و بعد از مدتی استخوان مفصل هم دچار آسیب میشود. در فارسی بجای کلمات استئوآرتریت و آرتروز از کلمه ساییدگی مفصل هم استفاده میشود. مبتلایان به آرتروز وقتی از مفاصل مبتلا استفاده می کنند، احساس ناراحتی دارند. مثلا وقتی از قسمت لگن یا زانو خم می شوند احساس درد می کنند یا انگشتان دستشان به هنگام تایپ کردن دردناک است. اکثر افراد بالای 60 سال درجاتی از آرتروز را دارند اما افرادی هم هستند که دردهه 20 یا 30 زندگی به آرتروز مبتلا می شوند.

مبتلایان به آرتروز ممکن است از ترس افزایش درد، ورزش را کنار بگذارند. در حالیکه ورزش های low-impact مثل شنا، پیاده روی یا دوچرخه سواری تحرک را افزایش داده و قدرت عضلات را بیشتر می کند. کار با وزنه نیز ماهیچه های اطراف مفاصل را قوی تر می کند. بعنوان مثال، تقویت عضلات چهار سر، درد زانوها را کاهش می دهد. از پزشک یا فیزیوتراپ خود بپرسید چه ورزش هایی برای شما بهتر است.

تاثیر آرتروز بر افراد مختلف، متفاوت است. برخی افراد با وجود زوال و بدتر شدن مفاصلشان، علایم کمی دارند. برخی دیگر درد و خشکی و چوب شدگی دارند که ممکن است در انجام فعالیت های روزمره آنها مشکل ایجاد کند. یکی از عوارض آرتروز، تشکیل استخوان های اضافه یا استئوفیت در اطراف استخوان دو طرف مفصل است. اگر استئوفیت ها در مفاصل کوچک انگشتان دست تشکیل شوند انجام کارهایی مثل بستن دکمه های لباس برای فرد مشکل خواهد بود. آرتروز زانوها یا لگن می تواند باعث لنگیدن و بد راه رفتن و آرتروز ستون فقرات باعث دردهای ناتوان کننده و یا بی حسی گردد.

برای کمک به تشخیص دقیق، شما باید علایم خود را دقیق برای پزشک تشریح کنید؛ شامل محل و تناوب درد. پزشک مفاصل مبتلا را معاینه می کند و ممکن است دستور عکسبرداری یا دیگر تصویربرداری های پزشکی را بدهد تا میزان آسیب را تشخیص داده و مفاصل سالم را تفکیک کند. در بسیاری از موارد، آزمایشات خونی برای رد کردن احتمال سایر بیماری های التهاب مفاصل تجویز می شود

بر سر مصرف مکمل های گلوکز آمین و کندروویتین هنوز در بیماران آرتروزی هنوز نظر قطعی وجود ندارد. قبل از مصرف هر نوع مکملی بخصوص کندروویتین اگر داروهای رقیق کننده خون نیز مصرف می کنید، مشورت کنید.

اگر آرتروز به حدی شدید باشد که بطور چشمگیری بر زندگی روزانه فرد تاثیر گذاشته و علایم بیمار با فیزیوتراپی یا دارو تخفیف پیدا نکند، عمل تعویض مفصل یکی از گزینه های درمان می شود. در این عمل مفصل آسیب دیده با مفصل مصنوعی جایگزین می گردد. اغلب مفصل لگن یا زانو تحت این عمل قرار می گیرند.