تشخیص بیماری آرتریت روماتوئید

جهت تشخیص بیماری های روماتیسمی دو عامل مشاهدات بالینی توسط پزشک متخصص و آزمایشات در کنار یکدیگر اهمیت ویژه ای دارند.

بیماری آرتریت روماتوئید چگونه تشخیص داده میشود؟

این بیماری در اوایل سیر خود ممکن است به سختی تشخیص داده شود و یا حتی تشخیص داده نشود. میانگین مدت زمان تاخیری که از شروع بیماری تا تشخیص آن وجود دارد، 9 ماه است. این امر، غالبا مربوط به علائم غیراختصاصی آن در شروع بیماری است (به این معنی که علائم ایجاد شده در این بیماری ممکن است در بیماری های دیگر نیز وجود داشته باشند) و از طرفی هیچ آزمایش خاصی به تنهایی نمی‌تواند نشان دهندهی این بیماری باشد. بنابراین پزشک معالج معمولا براساس مجموعه ای از یافته های شرح حال، معاینه جسمانی بیمار و آزمایشات مختلف و نیز تصویر برداری از مفاصل مبتلا به تشخیص و شدت بیماری پی برده و بهترین شیوه درمانی را انتخاب می‌نماید.

آیا آزمایشات می‌توانند به تنهایی تشخیص بیماری را قطعی کنند؟

خیر. بعضی از آزمایشات می‌توانند در تائید تشخیص و کنترل عوارض داروها بسته به مورد استفاده شوند. از نظر کمک به تشخیص بیماری روماتوئید آزمایشات متعددی مطرح شده است که از میان آنها سنجیدن میزان فاکتور روماتوئید( Rheumatoid factor ) و بررسی پروتئین های سیترولینه (Anti-citrullinated protein) دارای اهمیت بیشتری هستند که در ادامه توضیح بیشتری داده می‌شوند.

فاکتور روماتوئید یک پادتن (آنتی‌بادی) در خون است که در حدود دو سوم بیماران دیده می‌شود. وجود این فاکتور، تشخیص بیماری روماتوئید را اثبات نمی‌کند، زیرا ارزش آن در پیش‌بینی این بیماری زیاد نیست، به این معنی که وجود آن لزوما به معنای وجود بیماری در فرد نیست.

بدین ترتیب کمتر از یک‌سوم افرادی که تست فاکتور روماتوئید در آنها مثبت است، مبتلا به این بیماری می‌شوند و از طرفی این فاکتور درحدود 5% افراد سالم نیز که هیچ بیماری ای ندارند، یافت می‌شود. در ضمن شیوع آن در عموم مردم با افزایش سن، بالا می‌رود. اگرچه منفی بودن فاکتور روماتوئید رد کننده بیماری نیست.

طی سال های اخیر آزمایش جدیدی که در این زمینه مورد بررسی قرارگرفته، تست Anti-CCP است که یک پادتن (آنتی‌بادی) است که احتمال دارد در تائید بیماری کمک نماید و نیز ممکن است میزان آن با شدت بیماری در ارتباط باشد.

عکس برداری با اشعه ایکس (رادیوگرافی) از مفصل مبتلا

رادیوگرافی ساده از دست ها در مراحل اولیه بیماری ممکن است یافته قابل توجهی نداشته باشد، اما ممکن است جهت رد کردن سایر بیماری ها مورد استفاده قرار گیرد.

در مراحل پیشرفته تر نیز جهت نشان دادن میزان تخریب مفصل می توان از رادیوگرافی استفاده نمود. انجام رادیوگرافی ساده از ریه ها بطور معمول توصیه نمی شود، مگر اینکه پزشک معالج شک به بیماری توام و با ابتلای ریه ها داشته باشد.

آیا وجود فاکتور روماتوئید در فرد سالم بیانگر بیماری روماتوئید است؟

باید توجه کرد که تنها وجود فاکتور روماتوئید یا آزمایش لاتکس( Latex ) در خون، تشخیص بیماری را اثبات نمی‌کند، زیرا ارزش این عامل خاص در پیش بینی تشخیص این بیماری ناچیز است.

در افراد غیر بیمار که دارای آزمایش فاکتور روماتوئید مثبت در خون خود هستند، معمولا یک سوم آنها دچار این بیماری می‌‌شوند. باید توجه نمود صرف وجود آزمایش مثبت فاکتور روماتوئید در فردی که فاقد علائم بالینی و ابتلای مفصلی می باشد نیاز به اقدام و یا پیگیری خاصی نداشته و تکرار آزمایش مذکور ضرورتی ندارد. فقط در صورت وجود شکایات مفصلی و عضلانی باید به پزشک متخصص مراجعه و پیگیری شود./